نفقه زن چیست؟ آن را برای زن و فرزند چگونه محاسبه می‌کنند؟ آیا مرد در دوران عقد موظف به پرداخت نفقه است؟ پس از ازدواج زوجین نسبت به هم حقوق و تکالیفی پیدا می‌کنند. نفقه یکی از حقوق مسلم زن است. مرد موظف است به زن و فرزندان خود این حق را پرداخت کند. این حق برای تأمین هزینه‌های لازم زندگی پرداخت می‌شود و در عقد دائم از جمله وظایف مرد در قبال زن است.به عبارت دیگر، زن برای تأمین لباس، غذا و غیره نیازهایی دارد و مرد موظف است این امکانات را فراهم کند و همچنین مبلغی را برای برطرف کردن برخی از این نیازها به زن بپردازد.
نفقه شامل چه مواردی می گردد؟
نفقه به معنی تأمین نیازهای متعارف زن از سوی مرد است و هر چیزی را که زن برای ادامه زندگی به آن نیاز دارد شامل می‌شود. این حق شامل مواردی مانند پوشاک، خوراک، مسکن، لوازم زندگی و اثاثیه خانه، هزینه بهداشت، درمان و غیره است. باید توجه داشت که برخی امکانات تهیه‌شده توسط مرد مانند لباس متعلق به زوجه است و او مالک آنها محسوب می‌شود، اما تهیه امکاناتی مانند مسکن بدین معناست که مرد باید خانه‌ای مناسب برای زن فراهم کند نه به این معنی که زن می‌تواند مالک آن باشد.
نحوه محاسبه نفقه چگونه است؟
قانون میزان دقیق نفقه را تعیین نکرده است. به طور کل، این مفهوم به معنای تأمین نیازهای متعارف زوجه است. دادگاه آن را محاسبه و مقدارش را تعیین می‌کند. در تعیین میزان نفقه عرف منطقه‌ای، توان مالی زوج، شأن خانواده زوجه و چگونگی زندگی پیش از ازدواج او مؤثر است. کارشناس رسمی دادگستری نیز مقدار آن را تعیین می‌کند. چنانچه زوجین به نظر کارشناس معترض باشند، هفت روز زمان دارند تا با اقامه دلایل اعتراض خود را اعلام کنند.
نحوه محاسبه نفقه فرزند
والد نسبت به فرزند خود حقوق و تکالیفی دارد و موظف است نیازهای متعارف او را برآورده کند. فرزندان آسیب‌پذیرند و به حمایت والدین نیازمند. طبق قانون، پدر موظف است نفقه فرزند خود را بپردازد. حتی مادر یا شخص دیگری غیر از والدین حضانت فرزند را داشته باشد، باز هم بر عهده پدر است که نفقه فرزند را بپردازد.
اگر پدر در قید حیات نباشد یا فاقد تمکن مالی باشد، نخست پدربزرگ و در مرحله بعد اجداد پدری باید نفقه را پرداخت کنند. اگر هیچ یک از آنها توان مالی نداشتند یا در قید حیات نبودند مادر موظف به تأمین نیازهای فرزند خود است. دختران تا پیش از ازدواج یا اشتغال به کار و پسران تا هجده سالگی مشمول این مقوله هستند.
نحوه محاسبه اجرت‌المثل زن
اگر زن در خانه و در زندگی زناشویی کارهایی را انجام دهد که بر اساس قانون بر عهده او نبوده، با نظر دادگاه خانواده مستحق دریافت اجرت‌المثل می‌گردد. دادگاه شرایط را بررسی می‌کند و تصمیم می‌گیرد که آیا اجرت‌المثل به زن تعلق می‌گیرد یا خیر.
اجرت‌المثل به شکل سالانه محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر، میزان اجرت‌المثل رقمی مشخص و دقیق نیست، بلکه متناسب با کار انجام‌شده سالانه، در شرایط معلوم و با توجه به عرف تعیین می‌گردد. مبلغ اجرت‌المثل به ازای هر یک سال زندگی مشترک در نظر گرفته می‌شود. فرمول محاسبه آن نیز با ضرب مبلغ هر سال در تعداد سال‌های زندگی مشترک زوجین بدست می‌آید.
نحوه محاسبه نفقه زن در دوران عقد
عقد نکاح یا دائم است یا موقت. در عقد موقت زن حق نفقه ندارد مگر از پیش با مرد در این زمینه توافق کرده باشد. در دوران عقد زن تنها در صورتی می‌تواند درخواست کند که میان زوجین رابطه زناشویی وجود داشته باشد و تا قبل از آن چنین حقی ندارد. اگر در دوران عقد، زن از مرد خود تمکین خاص کند و آمادگی خود را برای زندگی مشترک نشان دهد اما مرد برای آغاز زندگی اهمال‌کاری کند و در آن تأخیر بیندازد، آنگاه زن می‌تواند درخواست نفقه دهد.
نفقه حق مسلم زن در ازدواج است
مزایای داشتن وکیل برای دریافت نفقه
از آنجایی که طرح دعوای نفقه ممکن است پیچیده و دشوار شود بهتر است حتماً از وکیل یا مشاور حقوقی خانواده راهنمایی بگیرید. در یک پرونده مربوط به نفقه حضور وکیل مزایای زیر را در بر خواهد داشت:
– اخذ حکم جلب مرد در صورت لزوم.
– اخذ حکم طلاق زن در صورت اثبات عدم پرداخت.
– عدم نیاز به حضور زن در دادگاه طی مراحل پیگیری پرونده.
– تسهیل و تسریع در روند دریافت مبلغ.
رابطه نفقه و تمکین
نفقه در ازدواج دائم حق مسلم و قانونی زن است. در عقد موقت اما تنها با شرط و توافق پیشینی به زن تعلق می‌گیرد. منتهی شرط دریافت آن تمکین کامل زن است. تمکین نیز به دو نوع خاص و عام تقسیم می‌شود. تمکین خاص به رابطه زناشویی و تمکین عام به اطاعت در امور زندگی مربوط است. مثلاً زن باید ساکن اقامتگاه مرد باشد. زن در صورت عدم تمکین ناشزه محسوب می‌شود و نمی‌تواند درخواست نفقه دهد. مرد در صورت اثبات عدم تمکین و ناشزه بودن زن خود می‌تواند نفقه نپردازد و حتی مجاز است ازدواج مجدد کند.
مطالعه بیشتر تفاوت نفقه زوجه و نفقه اقارب
عدم پرداخت نفقه و حکم جلب مرد
زن می‌تواند با تنظیم دادخواست حقوقی درخواست نفقه بدهد و دادگاه نیز شرایط را بررسی، میزان آن را تعیین و مرد را موظف به پرداخت می‌کند. بعلاوه، از آنجایی که عدم پرداخت جرم محسوب می‌شود، زوجه می‌تواند به شکل کیفری علیه مرد اقامه دعوا کند که در این صورت حتی صدور حکم جلب مرد نیز محتمل است.
عدم پرداخت نفقه و حق طلاق زن
مرد موظف است نفقه زن را بپردازد و اگر مردی از پرداخت آن سرباز بزند زن حق دارد او را ملزم به انجام این کار کند. اگر باز هم مرد از پرداخت خودداری کند، زوجه می‌تواند درخواست طلاق بدهد. در همین راستا و در صورت مهیا بودن شرایط زوجه می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و از همسر خود طلاق بگیرد. قاضی نیز سند طلاق را امضا و حکم طلاق او را صادر می‌کند.
